چرا خمیازه می کشیم
در ارتباط با خمیازه دو نظریه عمده مطرح است؛
1.تئوری فیزیولوژیکی که طبق آن کمبود اکسیژن با بالا رفتن میزان دی اکسید کربن در خون باعث می شود گیرنده های حسّی پیام خاصّی را منتقل و قسمت غیر ارادی مغز فرمان خمیازه را صادر کند،
2.تئوری خستگی است که خمیازه را نوعی واکنش طبیعی بدن می داند.
زمانی که فرد خمیازه می کشد، مقادیر بیشتری اکسیژن از طریق گشاد شدن مجاری تنفسی، وارد ریه هایش شده و درصد این گاز حیاتی در خون افزایش می یابد. در 90%موارد، خمیازه کشیدن به دنبال افت اکسیژن در بدن فرد رخ می دهد. برای مثال بعد از مدّتی نفس کشیدن به صورت مقطع و کوتاه، ناگهان شخص خمیازه کشیده و با این کار بدن او میزان اکسیژن مورد نیاز را دریافت می کند، پس در حقیقت خمیازه پاسخی به نیاز فرد به هوای بیشتر است، نه دلیلی بر خواب آلودگی. خمیازه بی اختیار انجام می شود، زیرا در مغز ما مرکزی است که نفس کشیدنمان را تنظیم می کند. اگر مقدار زیادی گاز کربنیک در بدن ما باشد، این مرکز فعّال می شود و ما بی آن که بخواهیم، نفس عمیقی کشیده و گاز کربنیک را هم بیرون می دهیم.
هر چند علل و چگونگی دقیق خمیازه کشیدن مشخص نیست، امّا دیدن، شنیدن و یا حتّی فکر کردن به خمیازه نیز می تواند آن را در یک فرد بر انگیزد. زیرا نگاه کردن و شنیدن صدای خمیازه روی مغز ما اثر می گذارد و باعث خمیازه می شود. پیش از این تصور عمومی این بود که ما تنها هنگام خستگی خمیازه می کشیم، امّا ما موقع بیدار شدن از خواب و هوشیاری کامل نیز خمیازه می کشیم. امروزه می دانیم ریه ها مسئول سنجش میزان اکسیژن نیستند و از طرفی دیده شده که حتّی جنین انسان در شکم مادر با ریه های پر از آب خمیازه می کشد.
